Bu hafta Londra’da bir araya gelen NATO’nun liderlerini bulanıklaştırmak, Türkiye’nin bir Rus füze sistemini satın alma ve test etmeye başlama kararı – dünyanın en güçlü askeri ittifakı için bir risk oluşturduğuna inanılıyor.
Ankara, Kremlin’le olan karışık milyarlarca dolarlık silah anlaşmasını tamamlamasının yanı sıra NATO üyelerinden de darbe aldı.
Yine de Türkiye hükümeti, Rus S-400 füze sisteminin teslimini kabul etmesinden bu yana olası yaptırımlardan vazgeçti ve Cumhurbaşkanı Donald Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kararına sempati duydu.
Geçtiğimiz ay iki lider Washington ‘da S-400 konusunda hiçbir ilerleme kaydedilmemiş gibi görünüyor.
Bu yılın başlarında Trump, NATO’nun F-35 programına katılmasını engelleyen bir hareket olan S-400’ü satın alması nedeniyle Türkiye’yi suçlayamayacağını söyledi.
Trump, Temmuz ayında yaptığı açıklamada, “Türkiye’yi suçlamıyorum, çünkü Obama yönetimi sırasında meydana gelen birçok koşul ve birçok sorun var” dedi. “Bu, bir felaket olan Obama yönetimine dayanıyor.”
Devamını oku: Türkiye, ABD ve NATO uyarılarına rağmen Rusya füze sistemi için anlaşma imzaladı
Trump, daha sonra Kremlin’le iş yapmak için Türkiye’ye yaptırımlar getirip getirmeyeceği konusunda ayrıntılı bilgi vermedi. ABD’nin Yaptırım Yasasıyla Mücadele Eden Amerika’nın Düşmanlarına veya Cumhurbaşkanı’nın Ağustos 2017’de imzaladığı CAATSA’ya göre Türkiye, Rus füze sistemini satın almak için ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.
“Zor bir durum. S-400’ü, heykellerimizi ve her şeyimizi alıyorlar – bunu yaptığınız gibi, bu ekipmanı sipariş edemezsiniz, ”dedi. “Genel olarak konuşursak, ekipman süresi sipariş edemezsiniz.”
Türkiye’yi S-400’ü almaktan caydırmak için Dışişleri Bakanlığı, 2013 ve 2017 yıllarında Raytheon’un Patriot füze sistemini satma teklifinde bulundu. ABD, sistemin hassas füze teknolojisini transfer etmeyi reddettiği için ABD her iki defa da Patriot’u öldürdü. Türkiye Vatansever’i hala alabilir, ancak ancak belirli şartları yerine getirdikten sonra.
“Türkiye’nin masaya gelmesi için yer var. Bu işi yapabilmeleri için ya S-400’den kurtulmaları, geri dönmeleri ya da bir şekilde kurtulmaları gerektiğini biliyorlar. Aynı zamanda, hava savunma ihtiyaçlarını karşılayan Patriot bataryası edinme kabiliyetine kesinlikle kapıyı kapatmadık ”dedi.
Yetkili ayrıca, CAATSA yaptırımlarını uygulama zaman çizelgesinin “öngörülen veya mutlak olmadığını” söyledi.
Yetkili, “Türkiye’de yaptırımların ve yaptırımların genişliğinin ve derinliğinin uygulanabileceği yerlere uygulanabilecek çok fazla alan var” dedi.
Dahası, Moskova önümüzdeki yılın ilk yarısında S-400 füze sistemleri için daha fazla Ankara ile bir anlaşma yapmayı umuyor, Rusya silah ihracatçısı Rosoboronexport’un başkanı Alexander Mikheev geçen ay söyledi.
“Rusya Türkiye’yi NATO’nun dayanışmasının temelinde siyasi bir füze olarak kullanıyor. Tüm bölüm utanç verici hale geldi ”dedi. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’ndeki Füze Savunma Projesi direktörü Thomas Karako.
“CAATSA’nın S-400 almaya yönelik yaptırımları hakkında yapılan sert konuşmaya rağmen, teslimattan beş ay sonra hala uygulanmadı. Müttefikler ve rakipler, Beyaz Saray’ın yapacağı ve yaptıkları arasındaki ilişki hakkında kendi kararlarına varıyorlar ”dedi.
Trump yönetimi henüz Türkiye’ye yaptırım uygulamamasına rağmen, Dışişleri Bakanlığı müttefiklerin neden Rusya ve Çin gibi ülkelerden silah satın almaması gerektiğini yineledi.
“Kesinlikle, tüm ortaklarımızın, başka bir yere bakarlarsa, özellikle de subpar nitelikte bir şey teklif edebilecek ya da onları sömürme ya da hırsızlığa maruz kalma riskine maruz bırakabilecek yakın rakiplere, maruz kalabilecekleri riskleri anlamalarını sağlamak istiyoruz. Savunma teknolojilerinde, ”dedi. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın siyasi ve askeri ilişkiler sekreter yardımcısı Clarke Cooper.
Cooper, “Savunma teknolojimizi riske atmak istemiyoruz ve ortaklarımızın da riske atılmasını istemiyoruz” dedi.
Türkiye’nin dağınık silahları Kremlin’le anlaşma yapıyor
Ankara’nın, 2017’de ABD’nin sistemi satın almasının siyasi ve ekonomik sonuçlara yol açabileceği konusunda uyarıları olmasına rağmen, S-400’e yönelik Kremlin ile 2,5 milyar dolar değerinde bir anlaşma imzaladığı bildirildi.
S-200 ve S-300 füze sistemlerinin ardılı olan S-400, 2007 yılında piyasaya sürüldü. daha uzun aralıklarda ve aynı anda birden fazla tehdide karşı.
Bu süre zarfında, Türkiye, dünyanın en gelişmiş avcısı olan Lockheed Martin’in F-35 jetinde finansal ve üretim ortağı oldu.
Ankara’nın S-400’ün kaçınılmaz olarak kabulü sonuçlanınca, Pentagon Türkiye’nin F-35 programına katılımını “gevşetmeye” başlayacağını açıkladı.
Ekim ayında, Pentagon’un satın alma şefi, Türkiye’nin devasa silah programından çıkarılmasını yineledi.
“Türkiye’yi F-35 programına döndürecek bir değişiklik olmadı. F-35 ile uyumsuz olan S-400 hava savunma sistemi Türkiye’de kalıyor, ”dedi. Savunma Müsteşarlığı Müsteşarı Ellen Lord Pentagon’daki gazetecilere verdiği demeçte.
“Daha önce de söylediğim gibi, Türkiye F-35 için yaklaşık 1.000 parça yapıyor ve 2020 yılının Mart ayı sonunda Türkiye’nin F-35 tedarik zinciri sorumluluk transferine kadar yapmaya devam edecek” dedi.
Ülkesi çokuluslu silah programından çıktıktan sonra Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi ve Moskova’da yıllık bir Rus hava gösterisine katıldı. Ağustos ziyaretinden sonra Erdoğan, Kremlin’in Su-35 savaş uçağı satın alma konusundaki ilgisini dile getirdi.
